เงินถุงแดง วันนี้เมื่อ 127 ปีที่แล้ว (20 กรกฎาคม พ.ศ. 2436 หรือ ร.ศ. 112) ฝรั่งเศส ได้ยื่นคำขาด เรียกร้องให้สยามชดใช้ค่าเสียหายภายใน 48 ชั่วโมง
ประวัติศาสตร์ของชาติ เงินถุงแดง ช่วยประเทศไทยจากมหาอำนาจในช่วงเวลานั้นได้อย่างไร แล้วทรัพย์สินส่วนนี้มาจากไหน วันนี้เรามาหาคำตอบกัน
20 กรกฎาคม 2436 ฝรั่งเศสได้ยื่นข้อเสนอให้สยาม 6 ข้อ ใจความสำคัญของข้อเสนอคือ สยามต้องยกดินแดนฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง หรือ ประเทศลาวในปัจจุบัน รวมทั้งเกาะแก่งต่างๆในแม่น้ำโขง ให้กับฝรั่งเศส และสยามต้องชดใช้ค่าเสียหายในการสู้รบของฝรั่งเศส (ค่าปฏิกรรมสงคราม)เป็นจำนวนเงิน 3 ล้านฟรังก์ ซึ่งทางฝรั่งเศสต้องการให้สยามตอบรับข้อเรียกร้องทั้งหมดภายใน 48 ชั่วโมง มิฉะนั้นจะยึดเมืองชายทะเล บริเวณอ่าวไทยทั้งหมด ประเทศฝรั่งเศสในเวลานั้นเป็นมหาอำนาจของโลก สยามเป็นเพียงประเทศเล็กทางซีกโลกตะวันออกไม่อาจต้านทานได้ จึงต้องยอมทำตามข้อเรียกร้องส่วนใหญ่ของฝรั่งเศส จะมีติดขัดก้อเรื่องเงินค่าเสียหายจำนวน 3 ล้านฟรังก์ จึงขอเจรจาต่อรอง ทางฝรั่งเศสไม่พอใจจึงส่งกองเรือรบเข้ายึดพื้นที่บริเวณอ่าวไทย และแล่นเรือมาทอดสมอ ณ บริเวณหน้าสถานทูตฝรั่งเศส (แถวโรงแรมโอเรียนเต็ลในปัจจุบัน) จนถึงวันที่ 29 กรกฎาคม 2436 สยามจึงตอบตกลงตามข้อเรียกร้องของฝรั่งเศสทั้งหมด
ทำให้สามารถยืดเวลามาได้อีก 2 เดือน ในวันที่ 3 ตุลาคม ปีนั้น สยามต้องหาทางแก้ปัญหาเรื่องเงิน 3 ล้านฟรังก์ ลำพังจำนวนเงินยังพอแก้ไขได้ แต่ฝรั่งเศสต้องการให้สยามชดใช้เป็นเงินเหรียญเท่านั้น เตชะบุญที่ประเทศยังไม่ถึงคราวสิ้น ในสมัยรัชกาลที่ 3 ทรงค้าขายกับนานาชาติในช่วงนั้นใช้เงินเหรียญเม็กซิโก หรือเงินเหรียญรูปนกอินทรีย์กางปีกเป็นสื่อกลางได้มีการเก็บกันเงินไว้ส่วนหนึ่งแยกไว้ เป็นทุนสำรอง
เมื่อ พระบาทสมเด็จจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้นำเงินทุนสำรองรวมกับเงินส่วนพระองค์ และเงินที่พระบรมวงศานุวงศ์ช่วยกันสมทบกันจนครบ จึงส่งมอบตามที่ฝรั่งเศสต้องการ จำนวนเหรียญทั้งหมด 801,282 เหรียญ มีน้ำหนักรวม 23 ตัน กล่าวกันว่ารอยล้อขณะลำเลียงเหรียญ ทำให้พื้นถนนเป็นรอยยุบเลยทีเดียว
เงินถุงแดง คือ เงินทุนสำรองที่ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่ทรงรับสั่งให้เก็บไว้ แยกจากทรัพย์สินส่วนอื่น ประเทศไทยจึงมีเงินจ่ายให้เป็นค่าเสียหายที่ประเทศมหาอำนาจเรียกร้อง หาเหตุจะมายึดครองสยาม
